دهقانی، محمد (۱۳۴۴ ـ )

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران.

معرفی

سال ۱۳۴۴ در شهر اراک به دنیا آمد. تحصیلات خود را در سه مقطع دبستان، راهنمایی، و دبیرستان در همان شهر به پایان رساند. سپس دورۀ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه چمران اهواز آغاز کرد. در سال ۱۳۶۷ نخستین ترجمۀ او، اثری از نیکوس کازانتزاکیس، نویسندۀ مشهور یونانی، منتشر شد. سپس مدتی را در انستیتو پاستور ایران به کار اداری گذراند و بعد برای ادامۀ تحصیل عازم مشهد شد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در سال ۱۳۷۳ از دانشگاه فردوسی مشهد دریافت کرد. در همان سال وارد دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران شد. رسالۀ دکتری خود را در حوزۀ تاریخ نقد ادبی در ایران به راهنمایی زنده یاد استاد دکتر عبدالحسین زرین کوب نوشت و در سال ۱۳۷۷ از تحصیل فراغت یافت. سال بعد به تدریس در دانشگاه سمنان پرداخت و در زمستان سال ۱۳۸۰ برای تدریس به دانشگاه تهران فراخوانده شد. در سال تحصیلی ۱۳۸۴-۱۳۸۵ استاد مدعو دانشگاه پکن بود. ماحصل این سفر علمی را بعدها با عنوان «یادداشت­های پکن» در مجلۀ نگاه نو منتشر کرد. از آن پس، وقت خود را بیشتر صرف ترجمه و پژوهش در حوزه­های ادبیات، تاریخ، و روانشناسی کرده ­است و اینک نیز به تلاشهای علمی خود در این رشته­ها ادامه می­دهد. انجمن ادبی پارناسوس در آتن، به سبب کوشش او برای ترجمۀ آثار کازانتزاکیس به فارسی، دیپلم افتخار خود را به وی اعطا کرد. آثاری که تاکنون از وی منتشر شده ­است:

الف. تألیف

 ۱. وسوسه عاشقی (بحثی درباره تحول مفهوم عشق در ادبیات فارسی)، تهران: نشر برنامه، ۱۳۷۷ (چاپ دوم و سوم، جوانۀ رشد، تهران، ۱۳۸۷ و ۱۳۹۱).

 ۲. فارسی عمومی (برای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی)، تهران: جامی، ۱۳۷۹ (چاپ سی و دوم، ۱۳۹۱).

 ۳. پیشگامان نقد ادبی در ایران، تهران: سخن، ۱۳۸۰.

 ۴. دیوان فصیحی هروی، (به تصحیح دکتر ابراهیم قیصری، با مقدمه محمد دهقانی)، تهران: امیر کبیر، ۱۳۸۳.

۵. از شهر خدا تا شهر انسان (نقد و بررسی ادبیات کلاسیک و معاصر)، تهران: مروارید، ۱۳۸۹.

ب. ترجمه

 ۱. سیر آفاق، تهران: پیک فرهنگ، ۱۳۶۷.

 ۲. چین و ژاپن، نوشته نیکوس کازانتزاکیس، تهران: آتیه، ۱۳۷۹.

 ۳. گدا (رمان)، نوشته نجیب محفوظ، تهران: نیلوفر، ۱۳۸۳(چاپ سوم، ۱۳۸۹).

 ۴. روشنفکران ایران در قرن بیستم، نوشته دکتر علی قیصری، تهران: هرمس و گفتگوی تمدنها، ۱۳۸۳ (چاپ دوم، ۱۳۸۹).

 ۵. اسطوره، نوشته لارنس کوپ، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۴ (چاپ دوم، ۱۳۹۰).

 ۶. به سوی آزادی، نوشته نیکوس کازانتزاکیس، تهران: جامی، ۱۳۸۵.

 ۷. روانشناسی دین، نوشته دیوید ام. وولف، تهران: رشد، ۱۳۸۶.

 ۸. بودا، نوشته نیکوس کازانتزاکیس، تهران: نگاه معاصر، ۱۳۸۸.

۹. روانشناسی دین (بر اساس رویکرد تجربی)، نوشته برنارد اسپیلکا و دیگران، تهران: رشد، ۱۳۹۰.

۱۰. تاریخ نگاری فارسی، نوشته جولی اسکات میثمی، تهران: نشر ماهی، ۱۳۹۱.